از کهکشان گوتنبرگ تا افق متاورس

امروزه، رشته ارتباطات بخشي از برنامه آموزشي بسياري از موسسات و دانشگاه ها را با نام هايي نظير خطابه، ارتباط كلامي و ارتباطات تشكيل مي دهد. بسياري از سازمان هاي تخصصي فعال نيز با آموزش و پژوهش در زمينه ارتباطات، اين حوزه را تقويت مي كنند. با افزايش شناخت نسبت به اين حوزه، رشد، تحولات و حركت هاي قابل توجهي در مطالعات ارتباطي رخ مي دهد و اين همه، فضاي مباحثات و گفتمان هاي فعال و بازي را در حوزه ارتباطات ايجاد مي كنند. با وجود رويكردهاي متدولوژيك و تئوريك متنوع نسبت به مطالعه ارتباطات انساني، هنوز هم مطالعه ارتباط انساني به صورت گسترده تر و متنوع تري ادامه دارد و بدين ترتيب، درك ما از كيفيت ارتباط انساني افزايش مي يابد.

براساس تاريخ، تغييرات جنگ جهاني دوم همچنان نگرش ها و رويكردهاي ما را براي درك و پژوهش هاي ارتباطي هدايت مي كند. هم اكنون، ما از عصر صنعتي به سوي عصر اطلاعات حركت مي كنيم، با اين حال، درك كاملي از كاربردهاي ارتباطي در اين انتقال به دست آورده ايم. پيشرفت هاي تكنولوژي هاي ارتباطي و اطلاعاتي همواره شيوه هاي تحقيق و مطالعه در ارتباطات را در دانشگاه ها و دانشكده ها تغيير مي دهند.با اين وجود، پيش بيني حوزه ها و پديده هاي خاص براي مطالعه و پژوهش هاي ارتباطي آينده دشوار است. بايد اميدوار باشيم كه روند تغييرات اجتماعي و جهاني گستره حوزه ما را همچنان توسعه خواهد داد.

پايان

تاريخ علم ارتباطات به ما مي گويد مردان و زنان در همه فرهنگ ها به مطالعه و نظريه پردازي درباره نقش ارتباطات در متون متعدد– دولت، سياست، قانون، مذهب، تكنولو‍ي و آموزش- علاقمند بوده اند. دوره قديم مطالعات ارتباطي از چهار دوره مهم توسعه فكري– كلاسيك، وسطي، رنسانس و روشنگري - تشكيل شده است. دوره كلاسيك (500 ق م – 400 م) شكل هاي ابتدايي كه پايه مطالعه ارتباطي را نهاد. افلاطون(428-348 ق م) مفهوم و روش ديالكتيك را معرفي كرد. ارسطو (384-322 ق م) فن بيان را و سه نشانه براي اقناع تعريف كرد. سيسرو (43-106 ق م) قوانين فن بيان(ريطوريقا) – ابداع، آرايش و بيان/سبك، حافظه و بيان را مطرح كرد.

طي قرون وسطي (400-1400 م) با تسلط كليسا بر زندگي مردم، توسعه محدودي به لحاظ فكري رخ داد. سنت آگوستين از جمله افرادي است كه براي ادامه توسعه نظريه معاني بيان و ارتباط آن با كليسا تلاش كرد.

در رنسانس (1600-1400م) بار ديگر افرادي چون كريستين دو پيسان (1429-1365 م) و لورا سرتا (1499-1469 م) ظهور كردند كه سنت آسپاسيا و پان چائو را در فراهم آوردن فرصت هاي آموزشي براي زنانادامه دادند. راموس بعدها با پيوند دادن ميان سبك و بيان قوانين جديدي را توسعه داد، سپس، بيكن كارهاي او را ادامه داد و از سنت كلاسيك دنباله روي كرد.

دوره پاياني يعني ‌عصر روشنگري (1800-1400 م) به وسيله تمايلات نئوكلاسيسم متفكرانه - شيوه هاي گزينشي محققان ادبي، مطالعه روانشناختي و شناخت شناسانه فن بيان و رويكردهاي سخنورانه- متمايز مي شود.

دوره جديد مطالعات ارتباطي در دهه هاي  1900 – 1800 بخش هاي رسمي آكادمي ارتباطات را به ارمغان آورد . همزمان با اين بخش هاي تخصصي رسمي، سازمان هاي تخصص نظير NCA و ICA نيز شكل گرفتند كه به رشد بازشناخت و توسعه گسترده تر مطالعات ارتباطي در ابعاد ملي و بين المللي كمك كرد. همچنان، تحولات تكنولوژي، سياست و زندگي اجتماعي جهان را به چالش مي كشد. محققان ارتباطي بر پنج حوزه تحقيقاتي – سازمان هاي سياسي، نقش ارتباطات در زندگي اجتماعي، تحليل هاي روانشناختي اجتماعي ارتباطات، ارتباطات و آموزش و تجارت با رويكرد پژوهش هاي انگيزشي - متمركز شدند. به دنبال جنگ جهاني اول و دوم، موضوعات جهاني و اجتماعي نظير جنبش زنان، جنبش هاي حقوق بشر، و جنبش هاي ضد جنگ توجه محققان را به خود جلب كرد. امروزه، محققان تحت تاثير موضوعاتي نظير تكنولوژي و مسائل اجتماعي عمده روز نظير تكنولوژي ها و مراقبت هاي بهداشتي به مطالعه و پژوهش هاي ارتباطي مي پردازند.